ရခိုင္ျပည္ထဲမွာ လြန္ခေရ ႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္က ရွရွားပပါး တြိဖူးေရ ကင္ဆာေရာဂါစြာ အဂု အခ်ိန္မွာ ထိပ္ဆုံး အဆင့္ကို ေရာက္လို႔နိန္ပါဗ်ာလ္။ အံ့ၾသစရာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံစြာ တကဗာလုံးမွာ ဒုတိယေျမာက္ ကင္ဆာေရာဂါ အျဖစ္ဆုံး အုပ္စုဝင္ႏိုင္ငံပါ။ အာရွမွာ ပထမ ကင္ဆာေရာဂါ အျဖစ္ဆုံး အုပ္စုဝင္ႏိုင္ငံပါ။ ေအႏိုင္ငံထဲက ရခိုင္ျပည္စြာလည္း ေအေရာဂါက ၿဗီးလြတ္ဖို႔ မထင္ပါ။
ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ရေရ အေၾကာင္းရင္းကို အစိုးရက တိုက္ဖ်က္ဖို႔ စိတ္ မဝင္စားေရပိုင္၊ ျပည္သူတိကို အသိပညာပီးဖို႔လည္း သတိ မရပါ။ ယင္းအတြက္နန္႔ ကိုယ့္စြာကို ေလ့လာထားမွ ျဖစ္ပါဖို႔။
ကင္ဆာေရာဂါ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ဇစ္ျမစ္တခုကို ေျပာျပပါေမ။
အဂၤလိပ္ပိုင္ POPs လို႔ ေခၚပါေရ။ POP ေတးျခင္းမွာ s ထည့္ထားစြာ မဟုတ္ပါ။ အရွည္ေကာက္က Persistent Organic Pollutants လို႔ ေခၚပါေရ။ ရခိုင္ပိုင္ ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကး လို႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ပီးပါေမ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးဆိုစြာ ဇာေလ။
ေအာက္က အခ်က္ ၄ ခ်က္နန္႔ ျပည့္စုံေရ အဆိပ္ျဖစ္ ဓါတုျဒပ္ေပါင္း တမ်ိဳးပါ။
၁) အဆိပ္အေတာက္ ျပင္းပါေရ။
၂) ပတ္ဝန္းက်င္မွာ မေပ်ာက္ မပ်က္ဘဲ အၾကာႀကီး တည္ရွိႏိုင္ပါေရ။
၃) တကဗာလုံးလည္း ပ်ံႏွံ႔ႏိုင္ေအာင္ထိ ပတ္ပနာ ခရီးလားႏိုင္ပါေရ။
၄) လူ၊ တရိတၦာန္တိဘားမွာ စုဆုံလားႏိုင္ပါေရ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိက ဇာတိကို ျဖစ္ဇီလို႔ ယေလာက္ေတာင္ ေျပာရေလ။
၁) ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ဇီပါေရ။
၂) အသက္႐ႈ ခက္ခဲေရ ေရာဂါ ျဖစ္ဇီပါေရ။
၃) ခုခံအားကို က်ဆင္းဇီပါေရ။
၄) ဗဟိုအာ႐ုံေၾကာစနစ္ကို ပ်က္စီးဇီပါေရ။
၅) အဂၤါ မစုံေရ အေခ်တိကို မြီးဇီတတ္ပါေရ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိ ဇာတိက ထြက္လာေလ။
၁) ရည္႐ြယ္ခ်က္ ရွိရွိ အသက္တိကို သတ္ဖို႔ ထုတ္ေတ ပိုးသတ္ဆီး၊ တရိတၦန္သတ္ဆီးတိက ထြက္္ပါေရ။
၂) ရည္႐ြယ္ခ်က္ မရွိဘဲ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ုံ။ ဓါတ္အားပီးစက္႐ုံတိပိုင္ ကာဗြန္ အျပည့္အဝ မေလာင္ကၽြမ္းႏိုင္လို႔ ထြက္ေတ မီးခိုးလုံးတိထဲက ထြက္ပါေရ။ စက္႐ုံမွာ ကလိုရိန္း ဓါတ္ေငြ႕တိ ေလာင္စြာက ထြက္ပါေရ။ သဘာဝ ေတာမီး ေလာင္စြာ၊ မီးေတာင္ ေပါက္စြာတိကလည္း ထြက္ႏိုင္ပါေရ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိ ရခိုင္ျပည္မွာ ဇာက ထြက္ေလ။ ရခိုင္ျပည္မွာ စာေခ်တိ၊ က်ီးငွက္ သာလကာတိ ေပ်ာက္လားစြာကို သတိထားမိပါလာ။ ေအ တရိတၦာန္တိကို လူတိ သတ္စားလို႔ ေပ်ာက္လားစြာ မဟုတ္ပါ။
တရားခံက ပိုးသတ္ဆီး နန္႔ ဓါတ္ေျမၾသဇာ ပါ။ ေအခ်င့္တိ တရားခံဆိုစြာကို အစိုးရက မသိလို႔ တီဗြီမွာ ေၾကာျငာ ထည့္ခိုင္းစြာကို ၾကည့္ပါ။ ယင္းအတြက္နန္႔ အစိုးရက စိတ္ေတာင္ မဝင္စားလို႔ အထက္မွာ ေျပာခစြာပါ။ ႏိုင္ငံ အမ်ားႀကီးမွာ ေအပစၥည္းမ်ိဳးတိကို ေၾကာ္ျငာလို႔ မရပါ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိ ယေလာက္ေတာင္ ျပင္းလာ။
ျပင္း မျပင္းေတာ့ မသိပါ။ နမူနာ တခု ပီးပါေမ။
လျပာေခ် တေကာင္က စားပင္ တပင္ထက္မွာ တြဲေလာင္းေခ် ဥထားေရ ဥကို၊ ယာရွင္က ပိုးသတ္ဆီး လာျဖန္းေရခါ၊ ယင္း ဥထက္ကို ပိုးသတ္ဆီး က်လားေရ ဆိုကတ္ပါေမ။ ယင္းဥက ဒင့္ဒေလးေခ် ေပါက္လာပါဖို႔။ ၾကာေက လျပာေခ် ျဖစ္လာပါဖို႔။ လျပာေခ်က ေယာင္လည္လည္နန္႔ အနိန္ မတတ္လို႔၊ ကန္းပိုင္ထဲက ငါးက ခုန္စားလိုက္ေတ ဆိုကတ္ပါဖိ။ ယင္းငါးကို ႐ြာသားတေယာက္က ကြန္နန္႔ ပစ္ပနာ တအိမ္သားလုံး ခ်က္ျပဳတ္ပနာ အားရပါးရ စားကတ္ေတခါ ကံ မေကာင္းေရ လူတိ ပဇထဲကို ယင္း ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးက ေရာက္လားပါသိမ့္ေရ။ အီးေယာင္ေလ ယေလာက္ပင္လာ။
ယင္းထက္ မကပါ။ ဘေလာက္ထိ ျဖစ္ႏိုင္ေလဆိုစြာ ေအာက္က ပုံေခ် ၂ ပုံကို ဆက္စပ္ပနာရာ ၾကည့္ပါဖိ။
ပထမ တပုံက ပိုးသတ္ဆီးနန္႔ ေျမဆီတိ ျဖန္းေရခါ ရီထဲကို ျပန္႔လားပံု၊ အပင္က အျမစ္က စုပ္ပနာ အ႐ြက္တိကို ေရာက္လားပုံ၊ ရီေငြ႕ ပ်ံပနာ တိမ္တိုက္ထဲ ေရာက္လားပုံတိပါ။
ဒုတိယပုံက ရီထဲက တဆင့္ အစားအေသာက္တိ၊ လူတိကို ဇာပိုင္ ျပန္႔လာႏိုင္လဲ ဆိုေရ ပုံပါ။
ေအေလာက္ ဆိုေကေတာ့ခါ ရခိုင္ျပည္မွာ ကင္ဆာ ျဖစ္ရေရ ရင္းျမစ္တခုကို သိေလာက္ကတ္ဗ်ာလ္ ထင္ပါယင့္။
လူတိုင္း က်န္းမာခ်မ္းသာပနာ မိသားစုနန္႔ အိုးမကြာ အိမ္မကြာနိန္ဗ်ာလ္ ေပ်ာ္႐ြင္ႏိုင္ကတ္ပါဇီ။
ေက်ာ္ဝင္းခိုင္
ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ရေရ အေၾကာင္းရင္းကို အစိုးရက တိုက္ဖ်က္ဖို႔ စိတ္ မဝင္စားေရပိုင္၊ ျပည္သူတိကို အသိပညာပီးဖို႔လည္း သတိ မရပါ။ ယင္းအတြက္နန္႔ ကိုယ့္စြာကို ေလ့လာထားမွ ျဖစ္ပါဖို႔။
ကင္ဆာေရာဂါ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ဇစ္ျမစ္တခုကို ေျပာျပပါေမ။
အဂၤလိပ္ပိုင္ POPs လို႔ ေခၚပါေရ။ POP ေတးျခင္းမွာ s ထည့္ထားစြာ မဟုတ္ပါ။ အရွည္ေကာက္က Persistent Organic Pollutants လို႔ ေခၚပါေရ။ ရခိုင္ပိုင္ ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကး လို႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ပီးပါေမ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးဆိုစြာ ဇာေလ။
ေအာက္က အခ်က္ ၄ ခ်က္နန္႔ ျပည့္စုံေရ အဆိပ္ျဖစ္ ဓါတုျဒပ္ေပါင္း တမ်ိဳးပါ။
၁) အဆိပ္အေတာက္ ျပင္းပါေရ။
၂) ပတ္ဝန္းက်င္မွာ မေပ်ာက္ မပ်က္ဘဲ အၾကာႀကီး တည္ရွိႏိုင္ပါေရ။
၃) တကဗာလုံးလည္း ပ်ံႏွံ႔ႏိုင္ေအာင္ထိ ပတ္ပနာ ခရီးလားႏိုင္ပါေရ။
၄) လူ၊ တရိတၦာန္တိဘားမွာ စုဆုံလားႏိုင္ပါေရ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိက ဇာတိကို ျဖစ္ဇီလို႔ ယေလာက္ေတာင္ ေျပာရေလ။
၁) ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ဇီပါေရ။
၂) အသက္႐ႈ ခက္ခဲေရ ေရာဂါ ျဖစ္ဇီပါေရ။
၃) ခုခံအားကို က်ဆင္းဇီပါေရ။
၄) ဗဟိုအာ႐ုံေၾကာစနစ္ကို ပ်က္စီးဇီပါေရ။
၅) အဂၤါ မစုံေရ အေခ်တိကို မြီးဇီတတ္ပါေရ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိ ဇာတိက ထြက္လာေလ။
၁) ရည္႐ြယ္ခ်က္ ရွိရွိ အသက္တိကို သတ္ဖို႔ ထုတ္ေတ ပိုးသတ္ဆီး၊ တရိတၦန္သတ္ဆီးတိက ထြက္္ပါေရ။
၂) ရည္႐ြယ္ခ်က္ မရွိဘဲ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ုံ။ ဓါတ္အားပီးစက္႐ုံတိပိုင္ ကာဗြန္ အျပည့္အဝ မေလာင္ကၽြမ္းႏိုင္လို႔ ထြက္ေတ မီးခိုးလုံးတိထဲက ထြက္ပါေရ။ စက္႐ုံမွာ ကလိုရိန္း ဓါတ္ေငြ႕တိ ေလာင္စြာက ထြက္ပါေရ။ သဘာဝ ေတာမီး ေလာင္စြာ၊ မီးေတာင္ ေပါက္စြာတိကလည္း ထြက္ႏိုင္ပါေရ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိ ရခိုင္ျပည္မွာ ဇာက ထြက္ေလ။ ရခိုင္ျပည္မွာ စာေခ်တိ၊ က်ီးငွက္ သာလကာတိ ေပ်ာက္လားစြာကို သတိထားမိပါလာ။ ေအ တရိတၦာန္တိကို လူတိ သတ္စားလို႔ ေပ်ာက္လားစြာ မဟုတ္ပါ။
တရားခံက ပိုးသတ္ဆီး နန္႔ ဓါတ္ေျမၾသဇာ ပါ။ ေအခ်င့္တိ တရားခံဆိုစြာကို အစိုးရက မသိလို႔ တီဗြီမွာ ေၾကာျငာ ထည့္ခိုင္းစြာကို ၾကည့္ပါ။ ယင္းအတြက္နန္႔ အစိုးရက စိတ္ေတာင္ မဝင္စားလို႔ အထက္မွာ ေျပာခစြာပါ။ ႏိုင္ငံ အမ်ားႀကီးမွာ ေအပစၥည္းမ်ိဳးတိကို ေၾကာ္ျငာလို႔ မရပါ။
ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးတိ ယေလာက္ေတာင္ ျပင္းလာ။
ျပင္း မျပင္းေတာ့ မသိပါ။ နမူနာ တခု ပီးပါေမ။
လျပာေခ် တေကာင္က စားပင္ တပင္ထက္မွာ တြဲေလာင္းေခ် ဥထားေရ ဥကို၊ ယာရွင္က ပိုးသတ္ဆီး လာျဖန္းေရခါ၊ ယင္း ဥထက္ကို ပိုးသတ္ဆီး က်လားေရ ဆိုကတ္ပါေမ။ ယင္းဥက ဒင့္ဒေလးေခ် ေပါက္လာပါဖို႔။ ၾကာေက လျပာေခ် ျဖစ္လာပါဖို႔။ လျပာေခ်က ေယာင္လည္လည္နန္႔ အနိန္ မတတ္လို႔၊ ကန္းပိုင္ထဲက ငါးက ခုန္စားလိုက္ေတ ဆိုကတ္ပါဖိ။ ယင္းငါးကို ႐ြာသားတေယာက္က ကြန္နန္႔ ပစ္ပနာ တအိမ္သားလုံး ခ်က္ျပဳတ္ပနာ အားရပါးရ စားကတ္ေတခါ ကံ မေကာင္းေရ လူတိ ပဇထဲကို ယင္း ၾကာရွည္ခံ ျဒပ္ေပါင္း အညစ္အေၾကးက ေရာက္လားပါသိမ့္ေရ။ အီးေယာင္ေလ ယေလာက္ပင္လာ။
ယင္းထက္ မကပါ။ ဘေလာက္ထိ ျဖစ္ႏိုင္ေလဆိုစြာ ေအာက္က ပုံေခ် ၂ ပုံကို ဆက္စပ္ပနာရာ ၾကည့္ပါဖိ။
ပထမ တပုံက ပိုးသတ္ဆီးနန္႔ ေျမဆီတိ ျဖန္းေရခါ ရီထဲကို ျပန္႔လားပံု၊ အပင္က အျမစ္က စုပ္ပနာ အ႐ြက္တိကို ေရာက္လားပုံ၊ ရီေငြ႕ ပ်ံပနာ တိမ္တိုက္ထဲ ေရာက္လားပုံတိပါ။
ဒုတိယပုံက ရီထဲက တဆင့္ အစားအေသာက္တိ၊ လူတိကို ဇာပိုင္ ျပန္႔လာႏိုင္လဲ ဆိုေရ ပုံပါ။
ေအေလာက္ ဆိုေကေတာ့ခါ ရခိုင္ျပည္မွာ ကင္ဆာ ျဖစ္ရေရ ရင္းျမစ္တခုကို သိေလာက္ကတ္ဗ်ာလ္ ထင္ပါယင့္။
လူတိုင္း က်န္းမာခ်မ္းသာပနာ မိသားစုနန္႔ အိုးမကြာ အိမ္မကြာနိန္ဗ်ာလ္ ေပ်ာ္႐ြင္ႏိုင္ကတ္ပါဇီ။
ေက်ာ္ဝင္းခိုင္
Sat Jan 21, 2017 10:58 am by Admin
» ကိုင္းခြဲ အကိုင္းဆက္နည္း
Sat Jan 21, 2017 8:49 am by Admin
» ကိုယ့္ စာမ်က္ႏွာ Profile မွာ ဓါတ္ပုံ တင္ခ်င္ေက
Fri Jan 20, 2017 1:33 pm by Admin
» Arakan.online က ႀကိဳဆိုပါေရ
Fri Jan 20, 2017 7:08 am by Admin
» Arakan.online မွာ အသင္းဝင္သစ္ျဖစ္ဖို႔ Register လုပ္ပုံအဆင့္ဆင့္
Fri Jan 20, 2017 7:04 am by Admin
» အေခါက္ အကိုင္းဆက္နည္း
Sun Jan 15, 2017 10:35 am by Admin
» သဘုန္ နန္႔ သဘာဝ ပိုးသတ္ဆီး ဇာပိုင္ လုပ္ဖို႔လဲ
Fri Jan 13, 2017 1:06 pm by Admin
» ခ်စ္နိန္စြာလား၊ မြန္နိန္စြာလား၊ အသုံးလိုနိန္စြာလား - အသုံးလိုနိန္ေရဆိုစြာ
Fri Jan 13, 2017 12:23 pm by Admin
» ၾဘက္ခ်္လတ္ခ်္ ဒီစီ ေမာ္တာတိ ဇာပိုင္ အလုပ္ လုပ္ေလ
Thu Jan 12, 2017 2:45 pm by Admin
» ဒီီစီ ေမာ္တာတိ ဇာပိုင္ အလုပ္ လုပ္ေလ
Thu Jan 12, 2017 2:43 pm by Admin
» ေအာ္တာနိတ္တာ (ဝါ) မီးစက္တိ ဇာပိုင္ လွ်ပ္စစ္ ထုတ္စြာေလ
Thu Jan 12, 2017 2:41 pm by Admin
» အိန္ဂ်ိန္ တလုံး ျဖဳတ္ပုံျဖဳတ္နည္း
Thu Jan 12, 2017 2:35 pm by Admin
» ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ကလာ့ခ်္ ဇာပိုင္ အလုပ္ လုပ္ေလ
Thu Jan 12, 2017 2:29 pm by Admin
» ကား ဂီယာ အလုပ္ လုပ္ပုံ သေဘာတရား
Thu Jan 12, 2017 2:24 pm by Admin
» ကားတိမွာ ေအာ္တို ဂီယာ ဇာပိုင္ အလုပ္ လုပ္ေလ
Thu Jan 12, 2017 2:21 pm by Admin